کتابهای خوب در زمینه های مختلف ، زیادند. اما کتاب ، بیشتر برای مطالعه تحلیلی و موشکافانه یک مساله لازم است. نیازی که اکثراً انسان ها دارند ، نیاز به یک دستورالعمل های خلاصه شده ای است که مثل یک نقشه ، با یک نگاه به آن بفهمد در کجا قرار دارد و چقدر با هدف فاصله دارد و اصلاح کارش چگونه است و چه باید بکند.

در مورد رفتار با همسر و حفظ نشاط و شادابی خانواده هم کتابهای زیادی نوشته شده است که مطالعه آنها برای کسی که وقت و شرایط مطالعه را داشته باشد خیلی مفید است. اما اگر کسی « نقشه » خانواده را بخواهد ، یعنی بخواهد با یک نگاه، بفهمد ایراد کارش در کجاست و چه باید بکند ، متن زیر به نظر من نقشه خوبی است:

                                                                                                   **************

در نظام الهی، هدف اصلی از ازدواج، رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر، پیمودن طریق رشد، نیل به کمال انسانی و تقرب به ذات حق است .

تردیدی نیست که از تنهایی به درآمدن، همسر و همراه شدن، خانوادة مستقل تشکیل دادن، ارضای خواسته‌های غریزی و طبیعی و فرزنددار شدن از نتایج قهری ازدواج و از مهم‌ترین عوامل مؤثر در آرامش روان، آسایش فکری و جان و احساس رضامندی درونی است.(1)

اسلام برای آن که زمینه برای تحقق هدف‌های عالی و جانبی ازدواج فراهم شود، برای هر یک از زن و شوهر حقوق و وظایفی قرار داده، آنان را به تفاهم، همدلی و همکاری توصیه کرده است.

از یک سو زنان را به شوهرداری نیکو، محبت و احترام به شوهر، خوش اخلاقی و عیب‌جویی نکردن از شوهر توصیه کرده و فرموده: از خطاهای او بگذر، با اقوام و خویشانش بساز، محرم اسرار او باش، اگر عصبانی شد سکوت کن، در وقت مناسب همسر و تأمین کننده نیازهای جنسی او باش، در زندگی و کارها همانند مادری مهربان با او برخورد کن، در سختی‌ها و مشکلات به او دلداری بده، خواسته‌ها و توقعات خود را با توانایی‌های او هماهنگ ساز و زمینه را برای ترقیات شوهرت فراهم نما، اگر چاره‌ای ندارید و لازم شد که در غربت زندگی کنید، موافقت کن، از سویی دیگر به مردان دستور داده است: با همسرشان مهرورزی کنند، احترام‌شان را نگهدارند، خوش اخلاق باشند. ایراد و بهانه‌های بی‌جا نگیرند، عیب‌جویی نکنند، لغزش‌هایشان را نادیده بگیرند، به حرف بدگویان در مورد همسرشان ترتیب اثر ندهند، از زحمات آنان تشکر و سپاسگزاری کنند و در کارهای خانه به آنان کمک کنند.

امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: «کار مرد در خانه و کمک به همسر و همکاری با وی موجب بخشش گناهان کبیره است».

در روایت آمده است: «اگر زنی در خانه شوهر کاری انجام دهد، خدا نظر رحمت خود را شامل حال او می‌کند و کسی که نظر خدا شامل حالش شود، از عذاب خدا در امان است».(2)

پیامبر اکرم (ص) فرمود: «بهترین مرد کسی است که برای همسر و خانواده‌اش بهترین باشد» و فرمود: «ما أکرم النساء

إلاّ کریم ولا أهانهنّ إلاّ لئیم؛(3) افراد بزرگوار به زنان خود احترام می‌گذارند و آنان را گرامی می‌دارند،‌ولی مردان

فرومایه و بی‌شخصیت زنان را خوار می‌شمارند و نسبت به آنان بدگویی و بدرفتاری می‌کنند».

بنابر این اگر هر یک از زن و شوهر وظایف خود را انجام دهند و حقوق یکدیگر را رعایت کنند و اساس را بر تفاهم، همکاری و همدلی بگذارند، خانواده، کانون مهر و محبت، صفا و صمیمیت می‌گردد، ولی متأسفانه برخی به سود و زیان خود آگاهی لازم را ندارند و چه بسا به خاطر مسایل پوچ و واهی،‌از فروغ این محفل الهی می‌کاهند و سعادت خانوادگی خود را فدای کوته‌بینی‌ها، توقعات بی‌جا، بلندپروازی‌ها، نادانی‌ها، غرور و خودخواهی‌ها و عادت‌های نادرست خود می‌کنند.در نظام الهی، هدف اصلی از ازدواج، رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر، پیمودن طریق رشد، نیل به کمال انسانی و تقرب به ذات حق است.

تردیدی نیست که از تنهایی به درآمدن، همسر و همراه شدن، خانوادة مستقل تشکیل دادن، ارضای خواسته‌های غریزی و طبیعی و فرزنددار شدن از نتایج قهری ازدواج و از مهم‌ترین عوامل مؤثر در آرامش روان، آسایش فکری و جان و احساس رضامندی درونی است.(1)

اسلام برای آن که زمینه برای تحقق هدف‌های عالی و جانبی ازدواج فراهم شود، برای هر یک از زن و شوهر حقوق و وظایفی قرار داده، آنان را به تفاهم، همدلی و همکاری توصیه کرده است.

از یک سو زنان را به شوهرداری نیکو، محبت و احترام به شوهر، خوش اخلاقی و عیب‌جویی نکردن از شوهر توصیه کرده و فرموده: از خطاهای او بگذر، با اقوام و خویشانش بساز، محرم اسرار او باش، اگر عصبانی شد سکوت کن، در وقت مناسب همسر و تأمین کننده نیازهای جنسی او باش، در زندگی و کارها همانند مادری مهربان با او برخورد کن، در سختی‌ها و مشکلات به او دلداری بده، خواسته‌ها و توقعات خود را با توانایی‌های او هماهنگ ساز و زمینه را برای ترقیات شوهرت فراهم نما، اگر چاره‌ای ندارید و لازم شد که در غربت زندگی کنید، موافقت کن، از سویی دیگر به مردان دستور داده است: با همسرشان مهرورزی کنند، احترام‌شان را نگهدارند، خوش اخلاق باشند. ایراد و بهانه‌های بی‌جا نگیرند، عیب‌جویی نکنند، لغزش‌هایشان را نادیده بگیرند، به حرف بدگویان در مورد همسرشان ترتیب اثر ندهند، از زحمات آنان تشکر و سپاسگزاری کنند و در کارهای خانه به آنان کمک کنند.

امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: «کار مرد در خانه و کمک به همسر و همکاری با وی موجب بخشش گناهان کبیره است».

در روایت آمده است: «اگر زنی در خانه شوهر کاری انجام دهد، خدا نظر رحمت خود را شامل حال او می‌کند و کسی که نظر خدا شامل حالش شود، از عذاب خدا در امان است».(2)

پیامبر اکرم (ص) فرمود: «بهترین مرد کسی است که برای همسر و خانواده‌اش بهترین باشد» و فرمود: «ما أکرم النساء

إلاّ کریم ولا أهانهنّ إلاّ لئیم؛(3) افراد بزرگوار به زنان خود احترام می‌گذارند و آنان را گرامی می‌دارند،‌ولی مردان

فرومایه و بی‌شخصیت زنان را خوار می‌شمارند و نسبت به آنان بدگویی و بدرفتاری می‌کنند».

بنابر این اگر هر یک از زن و شوهر وظایف خود را انجام دهند و حقوق یکدیگر را رعایت کنند و اساس را بر تفاهم، همکاری و همدلی بگذارند، خانواده، کانون مهر و محبت، صفا و صمیمیت می‌گردد، ولی متأسفانه برخی به سود و زیان خود آگاهی لازم را ندارند و چه بسا به خاطر مسایل پوچ و واهی،‌از فروغ این محفل الهی می‌کاهند و سعادت خانوادگی خود را فدای کوته‌بینی‌ها، توقعات بی‌جا، بلندپروازی‌ها، نادانی‌ها، غرور و خودخواهی‌ها و عادت‌های نادرست خود می‌کنند. 

توصیه می‌شود  کتاب «آیین همسرداری» اثر ابراهیم امینی را که شامل دو بخش وظایف مرد و زن می‌باشد، تهیه کنید و هر دو آن را بخوانید.

پی‌نوشت‌ها:
1. غلامعلی افروز، همسران برتر، ص 24.
2. وسائل الشیعه، ج 15، ص 94، احکام الاولاد، باب 67، ح 1.
3. نهج الفصاحه، ح 1520.

**************

فایل تصویری متن فوق در زیر قرار داده می شود تا به صورت یک فایل تصویری همراه ، در هنگام نیاز با یک نگاه به آن ، بتوانیم میزان انحراف رفتاری خود را تشخیص و آن را اصلاح کنیم: